Osmanlı devleti’nin son büyük projesi. İkinci Abdülhamid’in “Hamidiye Hicaz demiryolu” ismini verdiği bu proje develerle bir buçuk ay süren yolculuğu daha kısa bir sürede yapabilmek içindi.
1900 yılında çalışmalara başlandı ve tam olarak bitirilemese de 1908 yılında proje genel hatlarıyla tamamlandı.
Osmanlı bütçesinin yüzde 18’i bu işe ayrıldı ama bu para yetersizdi, Halkın müslüman olanlarından emrivaki yoluyla yardım istendi ve memurların maaşlarından kesinti yapıldı, ek gelir için kartpostal satışı, kurban derilerinin gelirleri ile projenin beli doğrultulmaya çalışıldı.
Resmi olarak 1 eylül 1900 tarihinde Şam’da yapılan bir törenle çalışmalar başladı. yine 1 eylül 1904 tarihinde sefil bir halde çalışan ve ve bu uğurda canlarını veren işçilerin himmetiyle 460. kilometreye ulaşıldı..
İngilizler projenin Süveyş’e ulaşmasını istemedikleri için Akabe körfezine ulaşacak olan hat iptal edildi. Demiryolu 1 eylül 1908 yılında resmen faaliyete başladı. Daha önce 40 gün süren
Şam-Medine arası 72 saate indi.
1911 yılında Kudüs hattına ekler yapıldı. 1918 yılına gelindiğinde demiryolunun toplam uzunluğu 1900 kilometreyi geçti.
Projenin Mekke’ye uzatılması İngilizlerden para aldığı sonradan ortaya çıkan Mekke emiri Şerif Ali paşa (daha sonra şeriflik görevini sürdüren şerif Hüseyin de dahil olmak üzere), Hicaz valisi Ahmet Ratıp paşa ve parayla satın alınan bedevi kabilelerin savaşçıları tarafından engellendi.
Aslında sadece kağıt üzerinde Osmanlı toprağı olarak görünen Arabistan yarımadası ve Mısır, İngiliz kontrolündeydi.
Osmanlı devleti belli noktalarda askeri birlikler bulunduruyordu. İngilizlerin silahlandırdığı Arapların saldırıları sonucu Osmanlı askerlerinin çoğu öldürüldü. Kalanlar Hicaz demiryolu sayesinde yurda dönebildiler.
