Hitit kanunları, kadın ve tecavüz

0
2936
Günümüzden 3 bin 500 yıl öncesine ait Hitit kanunlarında yer alan 8. madde:

8) Eğer kadın dağda bir erkeğe yakalanır ve ram olursa bu kadının değil erkeğin suçudur ve –erkeğin- cezası ölümdür.

 *******************************************************************

1) Bir kız bir erkeğe sözlü iken başkası tarafından kaçırılırsa sözlüsünün kıza verdiği başlık, kaçıran erkek tarafından iade edilir. Eğer sözlü kızı, ana ve babası ayırırsa ve başka erkeğe verirse ana baba başlığı iki misli olarak öder.
2) Herhangi bir kimse, bir kadını kaçırırsa ve arkasından ona yardım edenler giderse, iki veya üç kişi (olayda) ölürse ceza yoktur. Fakat kaçırana “Sen kurt oldun” denir.
3) Eğer erkek kıza el sürmemişse sözünden vazgeçebilir, fakat başlığı ödemeye mecburdur.
4) Eğer erkek karısını kendi evine götürürse kadın çeyizini de beraberine alır. Eğer kadın kocasının evinde ölecek olursa, kocasının malı mülkü yanarsa, erkek onun çeyizini kendine alır. Eğer kadın babasının evinde ölürse ve çocukları varsa kocası onun çeyizini alamaz.
5) Eğer hür bir erkek esir bir kadını sevecek olursa ve onu eş yaparsa ve beraber bir evde otururlarsa ve çocukları olursa ve sonradan araları bozulup birbirlerinden ayrılırlarsa, her biri mal ve mülkün yarısını alır. Erkek çocukları alır; kadın sadece bir tanesini yanına alabilir. (Bu madde esir bir erkek hür bir kadın aldığı ya da iki esirin evlenmesi durumunda da aynen uygulanmaktadır)
6) Herhangi bir kimse, herhangi bir sebeple bir kadının çocuğunun düşmesine sebep olursa cezalandırılır.
7) Bir kadının kocası ölürse dul kadınla kayınbiraderi evlenir; eğer o da ölürse ikinci defa dul kalan kadın, kayınbiraderinin kardeşi ile evlenebilir.
8) Eğer kadın dağda bir erkeğe yakalanır ve ram olursa bu kadının değil erkeğin suçudur ve –erkeğin- cezası ölümdür.
9) Eğer bir adam hasatta işe gider, demetleri bağlar, yük arabasını yerleştirir, onları samanlığa kapar (taşır), harman yerini hazırlarsa, üç ay için 30 yarım ölçü tahıl onun ücretidir. Eğer bir kadın hasatta işe girerse iki ay için 12 yarım ölçü tahıl verilir.
10) Şayet bir adam kendi validesine varırsa ceza vardır. Şayet bir adam kızına varırsa, ceza vardır. Şayet bir adam oğluna varırsa ceza vardır.(11)

Öncelikle bu maddeler değerlendirilirse sadece kanunsal düzeyde değil sosyolojik açıdan da (Hem de Türk gelenek ve görenekleri ile de paralellik gösteren bir şekilde) bizlere bilgi sunabileceği görülebilir. Örneğin ilk maddede Hititlerde evlenmenin yahut biraz kaba bir dil kullanırsak kadın almanın bedelinin başlık parası olduğunu öğreniyoruz. İkinci maddede ise kız kaçırma olayının yaygın bir şey olduğunu görebiliriz. Çünkü kanun ve yasalar durduk yere değil belli bir ihtiyaçtan ötürü doğar ve eğer ki Hitit insanı kız kaçırma olayını bir kurala, kanuna bağlama gereği hissetmişse bu olayın yaygın olduğu sonucuna varabiliriz. Birde yine aynı maddedeki “sen kurt oldun” ifadesinden yola çıkarak kızı kaçıranın toplum tarafından dışlandığı yolunda da bir düşünce yürütebiliriz. Üçüncü maddedeki ödeme şekli bir tazminat niteliğinde olup muhtemelen kadının küçülüp gururunun kırılmaması öngörülmüş olmalıdır. Dördüncü maddeden ise veraset sistemine değinen bir kanunun yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır. Beşinci maddedeki boşanma olayından sonra mal mülkün kadın ve erkek arasında eşit olarak dağıtılması kanun önünde aile kurumundaki kadın haklarını koruyucu bir nitelik taşıdığı söylenebilir. Altıncı madde ise Hititlerin çocuk düşürme konusunda ne kadar sert olduğunun bir göstergesidir. Yedinci maddede dul kalan ve aileye girmiş olan kadının güvence altına alınması öngörülmüş olmalıdır. Sekizinci maddede aslında Hititlerde zinanın çok ağır bir suç olarak karşılandığı bilgisinden yola çıkarak diyebiliriz ki, kadın zorla bu durum altında kaldığında Hititlerde ceza erkeğe veriliyordu fakat bazı metinlerden anlaşıldığı üzere böyle bir durum zor kullanılmadan olmuşsa suç kadında bulunup ölüm cezasını kadın alıyordu. Dokuzuncu maddede ise Hitit kadınının da erkeklerle birlikte hasat işçisi olarak tarımsal işlerde çalışmış olabileceği belgelenmektedir. Onuncu maddede ilginç olan baba ile oğul arasında cinsel ilişkinin yasa ile yasaklanmasının, Hitit’lerdeki eşcinsellik olgusunu ortaya koymasıdır. Dolayısıyla son olarak bu maddelerden de anlaşılacağı üzere kültürel birikimlerini bizlere de aktarmış oldukları görülen Hititler, temelde ataerkil olan aile düzenine karşın, bununla birlikte “anaerkil aile”nin de izlerini taşımaktadırlar.(12)

CEVAP VER

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.