Türkiye ikinci çeyrekte yüzde 3.1 büyürken, milli gelir 9 bin 56 dolara geriledi. Kamu harcamaları ve tüketimden destek alan büyüme 6 ayda yüzde 3.9 oldu.
Türkiye’nin milli geliri (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla-GSYH) bu yılın nisan-mayıs-haziran aylarını kapsayan ikinci çeyrek döneminde yüzde 3.1 oranında büyüdü. Beklentilerin altında kalan bu son veriyle birlikte, milli gelir yıllık bazda 11 milyar 687 milyon dolar eridi, kişi başına milli gelir ise tahminen 200 dolar azalarak 9 bin 56 dolara geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 yılı ikinci çeyrek milli gelir verilerini dün açıkladı. Milli gelirin ikinci çeyrekte yüzde 3.1 büyüdüğünü hesaplayan TÜİK, ilk çeyrek dönem için açıkladığı yüzde 4.8’lik büyümeyi de aşağı yönlü revize ederek yüzde 4.7’ye düşürdü. TÜİK, ilk çeyreğin dışında 2015 büyüme verilerini de aşağı yönlü revize etti. Buna göre, daha önce 2015 yılı için milli geliri 719 milyar 967 milyon dolar, kişi başına milli geliri ise 9 bin 261 dolar olarak hesaplayan TÜİK, revizyonla milli geliri 719 milyar 620 milyon dolara, kişi başına düşen milli geliri de 9 bin 256 dolara indirdi. Revizyon sonucunda milli gelirde 347 milyon dolar, kişi başına gelirde de 5 dolar küçülme görüldü.
10 BİN DOLAR DENDİ, 9 BİNE İNDİ
İkinci çeyrekte büyümeyi iç talep yüzde 5 yukarı çekerken, ihracatın büyümedeki negatif etkisi yüzde 2.1 olurken, özel sektör yatırımları ise büyümeyi yüzde 0.3 aşağı çekti. Kamu yatırımları büyümeyi yüzde 0.2 katkıda bulunurken, toplam yatırımlar ise büyümeyi yüzde 0.1 aşağı çekti.
SÖZCÜ’nün son 4 çeyrek dönemleri ve nüfus artış hızını dikkate alarak yaptığı hesaplamalara göre, Haziran 2016 itibarıyla milli gelir yıllık bazda 707 milyar 933 milyon dolara geriledi. Aynı şekilde kişi başına düşen milli gelir de 9 bin 56 dolara indi. TÜİK’in revize ettiği 2015 yılı büyüme verileri dikkate alındığında, yıllık bazda milli gelir 11 milyar 687 milyon dolar küçüldü, kişi başına düşen milli gelirde de 200 dolarlık erime yaşandı. Böylece hükümetin 10 bin dolar hedefi koyduğu kişi başına düşen milli gelir son dönemde artmadı, aksine sürekli aşağı düştü.
BÜYÜMENİN KALİTESİ DÜŞÜK
TÜİK verilerine göre, bu yılın ikinci çeyreğinde tarım sektörü yüzde 1 küçülürken hizmetler sektörü yüzde 3.6 ve sanayi sektörü de yüzde 3.9 büyüdü. Bu dönemde büyümeyi etkileyen faktörler arasındaki vatandaşın tüketim harcamaları yüzde 5.2 artarken devletin tüketim harcamalarındaki artış yüzde 15.9 oldu. Dolayısıyla kamu tüketim harcamalarındaki artış büyümeyi yukarı itmiş oldu. Tüketime karşılık yatırım bu dönemde artmadı, aksine yüzde 0.6 oranında azaldı. Aynı şekilde ihracat büyümesi yüzde 0.2’de kalırken ithalatta yüzde 7.7’lik artış gerçekleşti. Sonuçta yüzde 3.1’lik cılız büyümeye esas katkı ihracat ve yatırımdan değil, kamu tüketimi ve ithalattan geldi. Bu durum büyümede ciddi kalite sorunu yaşandığını ortaya koydu.
Erdoğan SÜZER
Sözcü
