Atatürk’e Kazan Köyü’nde ayran verdi, sohbete girdi… Atatürk’ün ismini not aldırdığı bu köylü kadın tarihe geçti…
Atatürk arkadaşları ve yaverleriyle Kızılcahamam’a giderken Kazan Köyü yakınlarında otomobil durdu ve Atatürk indi.
Köyün kadını, genci, yaşlısı, ihtiyarı köylerin içinden geçen, köşede duran bu yabancı konukları görünce hep beraber koştu.
Kimi su getirdi, kimi ayran, bunlardan biri, güğümünden aktardığı soğuk ayranı Ata’ya uzattı:
“Bir soğuk ayran içer misiniz?” dedi.
Bu çorak iklimin kavurduğu yüzünde bronzlaşmış Türk kadının en bariz ifadelerini taşıyan, bir Türk anası idi. Böğrüne sıkıştırdığı kundağı biraz daha bastırdıktan sonra, sağ elindeki ayran bardağını uzattı, bekledi. Ata’sı, ayranı kana kana içmiş ve bir an durakladıktan sonra ona;
“Senin kocan kim?” diye sormuştu.
Köylü kadını, yüzü tunçlaşmış, elleri nasırlı bir Türk anası idi; Ankara’nın kendine has şivesi ile kocasının Sakarya harbinde boğazından yaralanmış bir cengaver olduğunu söyledi.
Ata bir soru daha sordu :
“Ne zaman doğdun?”
“1919’da Atatürk Samsun’a çıktığı zaman doğdum.”
Ata, bir an düşündü. Yıl 1934 idi. Kadının bu ifadesine göre 15 yaşında olması lazım gelirdi. Halbuki karşısındaki kadın 25 yaşlarında görünüyordu; tekrar sordu:
“Nasıl olur?”
Evet, nasıl olurdu. Bu Satı kadın hiç tereddütsüz, o her zamanki nüktedan haliyle ve memleketin işgal altında geçirdiği acı yılları ima ederek:
“Evet Paşam, ondan evvel yaşamıyordum ki!”
Bu espiri Ata’yı bir hayli düşündürdü. Ayrılırken yaverine kadının ismini ve adresini not ettirdi.
Satı Kadın 5 Aralık 1934’te Büyük Millet Meclisi’ne giren ilk kadın milletvekili oldu. O Sadı Çırpan (Kadın) 6 çocuklu tam bir Anadolu kadını olan ve aynı zamanda Türkiye’nin ilk kadın muhtarlarından biriydi.
Mustafa Kemal Atatürk 1923 yılında İzmir’de yaptığı bir konuşmada “Şuna inanmak lazımdır, dünya yüzünde gördüğünüz her şey kadının eseridir.” demiştir.
